Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.

De raad heeft op 3 februari 2010 de nota Grondbeleid vastgesteld. Dit beleid is vastgesteld vanuit de behoefte aan meer consistentie en transparantie bij de besluitvorming over ruimtelijke projecten. Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten. In de nota Grondbeleid houdt de gemeente rekening met de aanbeveling van de Rekenkamercommissie om een strategisch grondbeleid op maat te maken en daarbij een relatie te leggen met de ruimtelijke opgaven van de komende jaren. Tevens dient de nota als beleidskader voor het sturen en de controle van het grondbeleid. De nota Grondbeleid bevat keuzes met betrekking tot de volgende onderwerpen: het type grondbeleid (faciliterend met mogelijkheid voor selectief actief grondbeleid), het uitgiftebeleid, het grondprijsbeleid, de risico’s, het monitoren van grondexploitaties en de betrokkenheid van de raad.
Daarnaast bevat de nota regels over de verliezen en winsten van grondexploitaties. Deze regels zijn gebaseerd op het voorzichtigheidsbeginsel.
Dit voorzichtigheidsbeginsel houdt in dat gemeentelijk vastgoed dat niet bijdraagt aan de gemeentelijke ambities wordt verkocht. Het college van B&W heeft vervolgens in januari 2017 besloten tot een gestructureerde verkoopstrategie, waardoor zij op de juiste momenten het verkoopproces kan sturen.

Rapportages

De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid. De memo grondprijzen 2019 wordt u in december 2018 aangeboden. De jaarlijkse actualisatie grondexploitaties verwachten wij u, zoals gebruikelijk, voor het zomerreces aan te bieden.

Grondexploitaties

Per 1 januari 2018 is er één lopende grondexploitatie: Anna’s Hoeve Bouwplan. Op basis van de actualisatie van de grondexploitaties 2018 (het Raadsbesluit van 6 juni 2018), is de verwachting dat deze grondexploitatie wordt afgesloten in 2020. In september 2018 is de grondexploitatie Egelshoek geopend. Voor deze verlieslatende grondexploitatie is een dotatie aan de voorziening planexploitaties gedaan van € 2.843.596. De stand van de voorziening was per 1 januari 2018 nihil, zodat deze dotatie tevens de beginstand per 1 januari 2019 vormt.
De gemeente Hilversum verwacht dat de nog lopende grondexploitatie, Anna’s Hoeve, in 2020 met een positief resultaat van € 6.819.000 wordt afgesloten. In 2017 is bij de jaarstukken op grond van de verordening in het BBV een tussentijdse winst genomen van € 5.463.000. Er bestaat een kans dat over de winst op deze grondexploitatie vennootschapsbelasting betaald moet worden, al mogen verliesgevende en winstgevende grondexploitaties met elkaar verrekend worden. Dit wordt momenteel onderzocht.

De gemeenteraden van Hilversum, Laren en Gooise Meren hebben op 18 december 2017 de Intergemeentelijke grondexploitatie Crailo vastgesteld.
Voor de samenwerking is op 1 mei 2018 een gezamenlijke privaatrechtelijke entiteit ingericht, GEM Crailo BV. De kapitaals-/risicodeelname voor de gemeente Hilversum, Gooise Meren, Laren bedraagt respectievelijk 45%, 45% en 10%. In 2018 is de gemeente Hilversum penvoerder tot het moment dat de Gemeenschappelijke Exploitatiemaatschappij Crailo een feit is. Nadat in 2018 de GEM is ingericht worden de gemaakte plankosten ingebracht in de grondexploitatie Crailo.

Ontwikkelingen

De volgende ontwikkelingen spelen in 2019:

• Anna’s Hoeve; alle gronden moeten zijn verkocht in 2019. Grondexploitatie loopt tot en met 2020.
• Egelshoek; grootste gedeelte van de herstructurering is gereed. Grondexploitatie loopt tot en met 2020.
• Stationsgebied; grondexploitatie wordt geopend.

Verwerven van gronden.

• Crailo; intergemeentelijke grondexploitatie die gevoerd wordt via GEM BV.
• Circusterrein; uitvoeren van onderzoek naar de mogelijkheden van dit terrein, wat in de toekomst kan leiden tot een grondexploitatie.
• Onderzoeken van planontwikkeling voor toekomstige projecten.
• Initiëren van nieuw grondbeleid en bijbehorende instrumenten waarbij we rekening houden met de invoering van de omgevingswet.
• Ontwikkelen van instrumenten voor het toerekenen van bovenwijkse voorzieningen aan bouwgrondcomplexen.

Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht

Wij verwachten in 2019 grond in Anna’s Hoeve te verkopen. Deze verwachting komt voort uit de actualisatie grondexploitaties 2018. Wij verwachten in 2019 geen grond in erfpacht uit te geven.

Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten

De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Tot op dit moment heeft de raad van Hilversum nog geen enkel exploitatieplan vastgesteld. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal.

Verkoop niet-strategisch bezit

Voor 2019 is er € 500.000 in de exploitatie verwerkt als winst op de verkoop van niet-strategisch bezit.